Het waarborgen van een welvarende en veilige toekomst voor iedereen is de belangrijkste reden om klimaatmaatregelen te nemen. Klinkt dat niet als een goede reden? Klimaatactie stelt ons in staat om onze steden te herdenken en leefbaarder te maken. Mede dankzij klimaatmaatregelen in de stad kunnen we de luchtkwaliteit verbeteren, comfortabelere woningen creëren en meer banen scheppen. Bijkomende voordelen. Deze redenen klinken zowel voor politici als voor burgers aantrekkelijk.
Klimaatactie, een last? 🌍
Voor degenen die op korte termijn denken, is klimaatactie een dure last. Het wordt gezien als een onnodige begrotingsuitgave om te investeren in de enorme transformatie van een stad die nodig is om een welvarende toekomst te garanderen.
Zelfs wanneer steden overtuigd zijn van de noodzaak van klimaatmaatregelen, is het moeilijk om bepaalde sectoren van de bevolking te bereiken. Hoe kan een burger die moeite heeft hun maandelijkse rekeningen te betalen door het klimaat worden beroerd?
Maar klimaatactie gaat niet alleen over een welvarende toekomst.
In vele opzichten is klimaatactie al goedkoper dan niets doen. Voor veel landen in de wereld is hernieuwbare energie de goedkoopste bon voor een nieuwe basislastcentrale. Betaalbare hernieuwbare energie is aantrekkelijk voor economisch kwetsbare mensen in onze steden. Voor hen kan klimaatactie betekenen dat ze comfortabeler en goedkoper kunnen wonen.
Bijkomende voordelen kunnen helpen om klimaatactie te verkopen 🙌
Klimaatactie komt met veel win-win mogelijkheden. Hernieuwbare energie vermindert bijvoorbeeld de uitstoot, maar vermindert ook het sterftecijfer als gevolg van luchtvervuiling. Het bevordert ook de energieonafhankelijkheid. We noemen dit win-win situaties of bijkomende voordelen.
Uit een recente studie blijkt dat steden die de bijkomende voordelen van hun klimaatambities aanhalen, 2,5 keer meer acties nemen dan steden die de bijkomende voordelen niet bekend maken.
Bijkomende voordelen tonen kan zijn vruchten afwerpen.
Hoe kan jouw stad bijkomende voordelen gebruiken om burgers te betrekken en meer klimaatacties te ‘verkopen’?
Je kan de bijkomende voordelen op twee manieren gebruiken: 1) een multisolving aanpak of 2) de gebruikelijke aanpak. De beste aanpak hangt af van het uitgangspunt van je stad en je lokale uitdagingen.
Een multisolving aanpak 💪
Hoe kan een COVID-19 respons ongelijkheid verminderen en het klimaat beschermen? Het korte antwoord: multisolving. Multisolving is verschillende problemen aanpakken met één oplossing. Het bouwt voort op de bestaande verbanden tussen ecologische, sociale en economische systemen.
“Hoe helpt het oplossen van mijn probleem het jouwe?” - Beth Sawins, Climate Interactive
Multisolving werkt geweldig als je gemeente een beperkt budget en meerdere dringende vraagstukken heeft. Wanneer je stad aan een nieuw plan begint, maakt deze aanpak het verschil. Het helpt je efficiënt met jouw middelen om te gaan en betrekt het departement van je stad met succes bij het nieuwe plan.
Voorbeeld van multisolving: meer ruimte voor mensen, minder ruimte voor COVID-19.
COVID-19 heeft hard toegeslagen in dichtbevolkte gebieden zoals hoofdsteden. Tal van lokale restaurants werden gedwongen hun activiteiten te staken als gevolg van lockdowns. Veel mensen waren tijdelijk werkloos. Ook nam door de social distancing de behoefte aan ruimte op openbare plaatsen toe.
Een oplossing door Vilnius-stad: volledig voetgangersgebied. De stad Vilnius kondigt voertuigbeperkingen aan op 18 openbare plaatsen om restaurants en cafés de mogelijkheid te bieden hun terrassen uit te breiden. De overheid van Vilnius heeft ook de gezondheidswerkers van de stad 400.000 euro aan restaurantbonnen gegeven, die zowel bedoeld zijn als een gebaar van dank voor hun werk als als een stimulans voor de cafés van de stad.
Minder auto's in het stadscentrum betekent minder uitstoot. Het stimuleert ook het economisch herstel van lokale bedrijven, brengt jobs terug en zorgt ervoor dat mensen elkaar weer in veilige omstandigheden kunnen zien. Het is een mooi voorbeeld van bijkomende voordelen van klimaatactie die door middel van een multisolving aanpak samenkomen.
Om dieper in te gaan op het onderwerp van multisolving en voor meer voorbeelden, hebben we een artikel toegewijd aan dit onderwerp.
De gebruikelijke aanpak: groenere en gezondere steden 🏙️
De gebruikelijke aanpak toont de vele voordelen van een reeds bestaand klimaatplan of -maatregel aan. Een populaire klimaatmaatregel is bijvoorbeeld het planten van bomen en het bouwen van stedelijke ecologische corridors. Het helpt om de stad af te koelen en ook om CO2 op te vangen. Maar er zijn nog veel meer voordelen.
Laten we eens kijken naar enkele bijkomende voordelen van groene landschappen in onze steden:
- Kwaliteit van de huisvesting. De waarde van het onroerend goed steeg met 10% als er grote en volwassen bomen op het terrein stonden in de VS.
- Gezondheid en welzijn. 1,18 minder antidepressiva per 1000 mensen werden voorgeschreven door artsen in buurten met meer bomen (bron).
- Zuiver water en sanitaire voorzieningen. Stedelijke vegetatie kan 4 L/m² regenwater onderscheppen, waardoor het beschikbaar is voor infiltratie (bron).
- Leven op het land. Inheemse stedelijke bomen kunnen tot 400 soorten ondersteunen (bron).
- Minder luchtvervuiling. Een hectare boomkruin kan $120 besparen, enkel en alleen door de vermindering in luchtvervuiling (bron).
- Aantrekkelijkheid en concurrentievermogen. In een studie die in Polen is uitgevoerd, vindt meer dan 80% van de inwoners van grote steden bomen aantrekkelijk (bron).
Collega's warm maken voor jouw klimaatactieplan 🌱
Hoe kan je jouw collega's van de andere afdelingen van je stad overtuigen om het klimaatbeleid van je stad te ondersteunen?
Als je stad al een klimaatplan heeft, maar moeite heeft om het aan collega's te 'verkopen', dan is deze aanpak nuttig. Het is een uitdaging om iedereen aan boord van het klimaatplan te krijgen. Door te laten zien 'wat er voor hen in zit' kun je er mee voor zorgen dat ze betrokken blijven bij je klimaatplan.
De traditionele aanpak voor bijkomende voordelen richt zich op het erkennen en laten zien van de extra voordelen die met klimaatmaatregelen gepaard gaan. Zo besparen zonnepanelen in huishoudens meer dan 1k €/jaar op de energierekening. Woningen met zonnepanelen worden 20% sneller verkocht en kopers zijn bereid een premie van 4% te betalen. Dit kunnen bijvoorbeeld interessante cijfers zijn voor de afdelingen ruimtelijke ordening en economie van uw stad.
Een stap vooruit 🏃♀️
Klimaatactie levert veel bijkomende voordelen op. Zelfs als er geen sprake was van een aanhoudende klimaatcrisis, levert het ondernemen van actie vandaag de dag elke keer weer winst op. Door gebruik te maken van bijkomende voordelen, hetzij via de multi-solving, hetzij via de gebruikelijke aanpak, kan ons klimaatactieplan worden 'verkocht'. Om ten volle te profiteren van de bijkomende voordelen, moet je die voordelen communiceren, zodat ze worden begrepen en goed worden gecommuniceerd naar collega's en burgers. Het is een cruciale stap voor veel steden omdat het een echte systeembenadering vereist. Maar de beloning is groot - meer klimaatmaatregelen zullen leiden tot meer leefbare steden.
☀️ FutureproofedCities introduceerde voorbeelden en bronnen van bijkomende voordelen voor de lijst van klimaatmaatregelen. Deze kunnen je helpen om deze voordelen gemakkelijk te communiceren naar collega's en burgers. Nieuwsgierig naar meer informatie over de bijkomende voordelen in de praktijk? U kunt onze webinar "Hoe kunnen co-benefits gemeenten helpen meer klimaatactie te nemen?" opnieuw bekijken in het Frans of het Nederlands.
Antonio is de Climate Action Specialist van Futureproofed. Zijn specialiteiten zijn onder andere onderzoek naar mitigatie- en adaptatiemaatregelen, stedelijke klimaatadaptatie, lokale klimaatgegevens en meer. Als hij niet hard aan het werk is om steden te helpen duurzamer te worden, is hij te vinden op de fiets tussen de Vlaamse velden.
Subscribe to the Futureproofed Newsletter 📬
A newsletter for ambitious city teams and mayors taking action on climate change. Subscribe for curated educational articles, climate action tips, stories, and inspiration by our Futureproofed team, delivered straight to your inbox — once a month.
