- Het Global Risks Report 2021 benadrukt infectieziekten en het falen van klimaatmaatregelen als de gevaarlijkste risico’s.
- Kunnen we na een jaar binnen zitten zeggen dat de overgang naar telewerken blijvend duurzamer is?
Vorig jaar werd een wereldwijd gevaar werkelijkheid. De pandemie duurt tot op de dag van vandaag voort en heeft al miljoenen slachtoffers gemaakt. COVID-19 heeft een ingrijpend effect gehad op het welzijn van de mensheid. In het laatste Global Risks Report 2021 noemden de deskundigen van het World Economic Forum "besmettelijke ziekten" als een mondiale bedreiging op korte termijn. Dat valt niet te betwisten. Ook "extreem weer" en "het falen van klimaatmaatregelen" voeren ook de lijst aan, maar dan als bedreigingen op lange termijn. Terwijl onze gedachten nu vooral uitgaan naar de pandemie, zullen de risico's van de klimaatverandering een verwoestend effect hebben op onze planeet.
🌳 Groeiende risico’s van klimaatverandering
Er wonen meer dan zeven miljard mensen op onze planeet, en elk van hen zal de gevolgen van klimaatverandering ondervinden. Volgens een verklaring van de WMO waren de laatste vijf recordjaren, 2015 - 2019, de warmste ooit.
We krijgen nu al te maken met extreme verschuivingen in weerpatronen, seizoensgebonden klimaatveranderingen, verlies van ecosystemen en een stijgend oceaanpeil. Deze gebeurtenissen zijn wereldwijde gevaren, waarbij elk land, elke regio en elke economie effect ondervindt. Naarmate de klimaatverandering versnelt, kunnen we nog meer extreme weersomstandigheden verwachten, waardoor we het risico lopen zoet water te verliezen, de voedselproductie wordt aangetast, en het sterftecijfer zal stijgen.
Maar dat zijn niet de enige risico's waarmee wij worden geconfronteerd. Klimaatverandering is een erg complex verschijnsel, met zowel een fysieke als een sociaal-economische impact op onze planeet. Het UN Environment Programme noemt klimaatverandering een "multiplicator van bedreigingen.” Deze extreme veranderingen beïnvloeden bestaande, fragiele situaties en zullen sociale, economische en politieke spanningen in elke natiestaat versterken.
En hoe zit het met onze steden? 🏙️ De Verenigde Naties voorspellen dat er tegen 2050 ongeveer 2,5 miljard mensen meer in steden zullen wonen. Onze steden zijn kwetsbaar, van extreme hittegolven tot overstromingen als gevolg van de klimaatverandering. Mensenlevens staan op het spel en onmiddellijke actie is nodig. De risico's van de klimaatverandering doen zich nu al voor en steden voelen de gevolgen. Strategieën voor klimaatadaptatie zijn belangrijk voor steden om in de toekomst te overleven.
☀️ Rapporteren over de impact van klimaatverandering
Het World Economic Forum publiceerde eind januari The Global Risks Report 2021. Het rapport, de 16e editie, behandelt huidige en opkomende wereldwijde risico's. De risico's die in het rapport worden beschreven zijn onder meer extreem weer, mislukte klimaatmaatregelen en door de mens veroorzaakte milieuschade, digitale machtsconcentratie, digitale ongelijkheid en het gebrek aan cybersecurity.
Het verslag gaat uitvoerig in op de sociale en economische gevolgen van de wereldwijde COVID-19 pandemie. Met inbegrip van de gevolgen van de pandemie op wereldschaal, maar ook de gevolgen voor de sociale vooruitgang. Het rapport noemt de pandemie een reden voor de "terugschroeving van jaren van vooruitgang bij het terugdringen van armoede en ongelijkheid". De pandemie wordt bestempeld als een van de allergrootste bedreigingen.
🌳Wat zegt het rapport over ons leefmilieu? De risico’s rond klimaatverandering worden beschouwd als enorm impactvol dit decennium, ook al zagen we vorig jaar een daling van de CO2-uitstoot. Door economieën die hun deuren sloten en burgers die meer thuis bleven, daalde de CO2-uitstoot. Volgens dit rapport tot wel 1551 miljoen ton CO2 minder in de eerste zes maanden van 2020. Hebben die duurzame gewoonten die we tijdens de lockdown ontwikkelden, blijvend effect hebben zodra de economieën weer beginnen te draaien? Daar zijn we niet zo zeker van. Er zal meer collectieve inspanning op langere termijn nodig zijn om de planeet te beschermen.
Het rapport beschouwt klimaatverandering als een onmiddellijke bedreiging, ondanks de sterke CO2-reductie in 2020. Er wordt gevreesd dat zodra de economieën zich herstellen, de emissies weer zullen stijgen. 💨 In het rapport wordt benadrukt dat de omschakeling naar een groene economie niet kan worden uitgesteld tot na de pandemie, waardoor "het falen van klimaatmaatregelen" een belangrijk wereldwijd risico vormt.
🦠 Klimaatoplossingen in tijden van een pandemie
Er is geen zilveren randje aan een pandemie die wereldwijd voor miljoenen doden zorgt. Maar het heeft burgers wel gedwongen om grotendeels over te stappen op telewerk en flexwerk.
Telewerken biedt kansen op het gebied van klimaatverandering, vooral om duurzamere werkgewoonten aan te nemen. Het rapport benoemt de drastische verschuiving naar telewerken in 2020 als een Vierde Industriële Revolutie. Die groeiende digitalisering van menselijke interactie, e-commerce, online onderwijs en werk op afstand kunnen een enorme impact hebben op duurzame activiteiten en het verminderen van CO2 in industriële landen.
Het rapport benadrukt dat die digitalisering van werk vervuilende activiteiten, zoals zakelijk transport, kan verminderen. Het klinkt geweldig, maar telewerken is geen makkelijke manier om klimaatverandering te scoren 🏀. Zoals Scientific American uitlegt heeft klimaatverandering vele facetten. Een verschuiving naar telewerken kan leiden tot een vermindering van de uitstoot door transport, maar je krijgt ook te maken met een stijging van het verbruik door huishoudens die nog vuile elektriciteit gebruiken.
Telewerk biedt dus zeker niet alle antwoorden voor klimaatmitigatie. Zoals het rapport beschrijft, is daarvoor een meer holistische aanpak nodig, voor de transitie naar een groenere wereldeconomie.
🌍 Bouwen aan een veerkrachtige wereld, na de pandemie
Als we iets hebben geleerd het afgelopen jaar, is het dat we niet immuun zijn voor allerlei bedreigingen. Klimaatverandering is een globale dreiging, een traag groeiend gevaar. We hebben de volledige impact van die problematiek op ons leefmilieu nog niet gevoeld. Ook de COVID-19 pandemie leerde ons dat we niet onaantastbaar zijn. De mensheid is kwetsbaar, en moet beschermd worden. Ondertussen kennen we de risico’s van klimaatverandering. Nu is de tijd voor actie aangebroken!
Sander is Futureproofed's in-house marketing wizard. Zijn doel is om onze expertise in het future-proofen van steden en bedrijven bekend te maken. Als hij niet in data en stategie verdwaalt vind je hem meestal op de fiets, in de keuken, of verdiept in een videogame.
Schrijf je in voor de Futureproofed Nieuwsbrief 📬
Een nieuwsbrief voor ambitieuze stadsteams en burgemeesters die actie ondernemen op het gebied van klimaatverandering. Schrijf je in voor educatieve artikelen, tips voor klimaatactie, verhalen en inspiratie van ons Futureproofed team, direct afgeleverd in je inbox - één keer per maand.
