Wij vroegen onze FutureproofedCities gebruikers wat zij vonden van 2017. Sommige gemeenten hebben vorig jaar allerhande acties en werkgroepen opgestart, anderen zijn al verschillende jaren bezig met klimaatacties. Lees hier welke acties 2017 op de kaart zetten en doe inspiratie op voor je eigen gemeente.
Woningen en hun energieverbruik
In 2017 werden veel acties gelanceerd in de huishoudelijke sector: energie besparen, woningen isoleren, zonnepanelen installeren... Een greep uit het aanbod:
In Kampenhout en Vilvoorde ging het bestuur in 2017 aan de slag met een mobiel energieloket (resp. Kyotomobiel en Woon+bus), waarbij Kampenhout al 84 en Vilvoorde al meer dan 200 bezoekers kreeg, waarvan ondertussen al 36 een energieaudit lieten uitvoeren.
Thermografische kaarten, die weergeven of je dak goed genoeg geïsoleerd is, blijken ook een succes te zijn: Verschillende gemeenten lieten in 2017 (en de jaren ervoor) een dakenscan uitvoeren om inwoners te informeren over de toestand van hun dak. Wat bleek? Door niet meteen alle details online te zetten, maar de kaart te onthullen op een bepaalde plaats en datum, was de opkomst van geïnteresseerde inwoners des te groter!
Op deze manier wist de Stad Hasselt veel nieuwsgierige inwoners te prikkelen, want zij organiseerden 2017 een succesvolle isolatiebeurs.
Geïnteresseerde burgers kunnen vandaag in veel gemeenten energieaudits, energiescans en energieadvies krijgen. De Stad Brugge zette hier in 2017 sterk op in, in het kader van het Europees project See2Do. Ook geven bijna alle gemeenten (gratis) energiescans: zelf, via Eandis of Infrax of via een energiesnoeiersbedrijf. In gemeenten zoals Dilbeek, Kampenhout en Vilvoorde krijgt elke burger zelfs gratis energieadvies!
In Oostende voert EOS al jaren succesvol acties uit om Oostendenaars energie te laten besparen en opwekken. In 2017 vierden zij hun 10 jarig bestaan. Benieuwd naar het resultaat hiervan?
Zelf aan de slag als burger?
Ook konden burgers zelf aan de slag met het evalueren van het energieverbruik van hun woning. Zo startte de Stad Kortrijk met 'Mijn Energiekompas' een tool die burgers helpt de energieprestatie van hun woning in te schatten. Gelijkaardige tools worden al door verschillende steden zoals Brugge, Gent en Brussel gebruikt.
Bedrijven en kantoren activeren
De klimaatacties die in 2017 gelanceerd werden voor bedrijven en KMO's waren iets minder talrijk. Gemeenten weten soms niet waar te beginnen of hoe hen te betrekken in het klimaatverhaal, hoewel bedrijven meer en meer vragende partij blijken te zijn om energie te besparen of op te wekken. De Stad Antwerpen vond hier iets op en lanceerde Samen Klimaatactief, een gezamenlijk initiatief van de overheid en ondernemers om de CO2-uitstoot van kantoren, lichte industrie en winkels drastisch te verminderen.
Ook in Leuven werd in het kader van een Europees ELENA-project en via Leuven2030 een samenwerking opgestart met 18 publieke en private partners om samen de energie-efficiëntie van grote gebouwen (waaronder kantoren, scholen en bedrijven) aan te pakken. Daarnaast zetten ze o.a. in op de energie-efficiëntie in de horeca, waar nog veel winsten te bezoeken zijn.
Opwekking van groene energie
Groepsaankopen blijken een succesvolle manier om bijvoorbeeld zonnepanelen gezamenlijk aan te kopen tegen een scherpe prijs. Dat merkte ook de Stad Hasselt, die via hun groepsaankoop Zonnepanelen in 2017 in totaal 2438 zonnepanelen (157 installaties) rijker werd! De deelnemers betaalden via de groepsaankoop zo'n 30% minder voor hun installatie en zorgden voor een CO2 reductie van 376 ton.
Ook werden vorig jaar verschillende energiecoöperaties in Vlaanderen opgericht, zoals Coopstroom in Brugge. Hier lees je welke en waarom dat zo interessant is! Zo nam Bonheiden vorig jaar de eerste stappen om dit jaar een eigen energiecoöperatie op te richten.
Naast groene energie zelf op te wekken, kan je als gemeente je inwoners en bedrijven stimuleren over te stappen naar groene stroom. Dat kan heel laagdrempelig zijn en is een goede manier om de vraag naar groene stroom een boost te geven! Hiervoor lanceerde bijvoorbeeld de vzw Leuven2030 hun campagne 'Leuven Switcht'. Sinds begin november gebruikten al meer dan 1000 Leuvenaars de tool, waarmee je heel gemakkelijk naar groene stroom kan overstappen. Tot vandaag stapten al zo'n 440 over op groene stroom.
Mobiliteit
Succesvolle acties rond duurzame mobiliteit blijken in veel gemeenten niet eenvoudig. Toch zien we één en ander gebeuren. Verschillende steden experimenteerden in 2017 met alternatieve mobiliteitsoplossingen, zoals deelfietsen (Hasselt) en deelauto's (Vilvoorde). Het eerste voertuig van Cambio in Vilvoorde bleek na een jaar al kosteloos voor de stad.
De steden Leuven en Gent voerden in 2016 en 2017 hun circulatieplan in. De vzw Leuven2030 koppelde hier het burgerplatform 'Straten vol Leuven' aan, dat mensen en organisaties verenigt voor een grotere belevingswaarde en bereikbaarheid van de stad.
In Machelen werden in 2017 de eerste 5 elektrische laadpalen geplaatst. Tegen 2020 willen ze 20 laadpalen in de gemeente hebben staan!
Bonheiden zet dan weer in op een ambitieus fietsbeleid: eind 2016 startten ze een fietsregistratiesysteem bij scholen. Na een jaar telden ze 125.000 fietskilometers: "Waar een gezin met 3 kinderen vroeger in de auto zat, fietsen ze nu samen naar school". Ze wonnen hiermee zelfs de Agoria Smart City Award.
Voorbeeldrol als gemeente
Als overheid heb je naast het faciliteren van allerlei acties, ook een voorbeeldrol op te nemen. Die rol zagen we ook bij verschillende gemeenten. Zo is de Stad Antwerpen al jaren bezig om hun stadsgebouwen energie-ëfficienter te maken en legden ze 2017 zonnepanelen op 3 extra gebouwen. Ook de Stad Oostende pakte 8 stadsgebouwen aan via relighting, isolaties, zonnepanelen, stookplaatsrenovatie en optimalisatie van verwarming en elektriciteit: in totaal reduceerden ze 285 ton CO2. De Gemeente Bonheiden installeerde zonnepanelen op hun sporthal en bespaart hier jaarlijks 50 MWh mee uit.
De Stad Kortrijk nam actie om de impact van hun eigen stedelijke voertuigen van de stad te reduceren. Via richtlijnen bij het aankopen van nieuwe voertuigen, korte verplaatsingen en stimulatie van fietsgebruik konden ze sinds 2012 al bijna 1400 MWh of 350 ton CO2 reduceren. Dilbeek trekt ook aan deze kaart: door vernieuwing van de vloot en de keuze voor andere brandstoffen is de uitstoot van hun eigen wagenpark sinds 2011 al met 32% gedaald.
